To βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο ή χόρτο του Αγίου Ιωάννη (st John’s wort), είναι ένα βότανο με χαρακτηριστικά έντονο κίτρινο λουλούδι που η λαϊκή παράδοση θέλει να χρησιμοποιείται ως βάλσαμο και αντισηπτικό για τις πληγές των πολεμιστών.
Το βαλσαμόχορτο δρα εσωτερικά στο νευρικό σύστημα και μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά σε ήπιας μορφής κατάθλιψη, διαταραχές ομιλίας, διαταραχές του ύπνου και υστερίας. Οι δραστικές θεραπευτικές ουσίες βρίσκονται σε όλο το φυτό, φύλλα, βλαστούς και άνθη που συλλέγονται την εποχή της ανθοφορίας, το καλοκαίρι.
Το βαλσαμόχορτο είναι ουσιαστικά εξίσου αποτελεσματικό με τα φάρμακα που χορηγούμε συνήθως στις καταθλίψεις. Όμως, υπάρχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στη δράση του
- είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στις ήπιες έως μέτριας βαρύτητας καταθλίψεις (πληθυσμοί ασθενών που συχνότερα απευθύνονται στους παθολόγους ή τους γενικούς γιατρούς και όχι στους ψυχιάτρους)
- είναι καλύτερο στις άτυπες παρά στις τυπικές καταθλίψεις (δηλαδή στις καταθλίψεις που χαρακτηρίζονται από αυξημένη ανάγκη για ύπνο και αύξηση της όρεξης για φαγητό)
Πόσο ασφαλές είναι;
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε στο μυαλό μας είναι ότι, παρότι ένα φάρμακο μπορεί να είναι φυτικό και φυσικό, δεν παύει να είναι φάρμακο. Αυτό σημαίνει πως δεν πρέπει να το χρησιμοποιούμε “ελαφρά τη καρδία”, αλλά κατόπιν συμβουλής γιατρού . Και βέβαια, πρέπει να ήμαστε ενήμεροι και για τις παρενέργειες και για τις αλληλεπιδράσεις τους με άλλα φάρμακα που τυχόν λαμβάνουμε.
Δεδομένου ότι το βαλσαμόχορτο έχιε μελετηθεί εκτενώς, έχουμε μια πολύ καλή εικόνα για το πόσο καλά ανεκτό είναι. Το ποσοστό των ασθενών που λαμβάνουν βαλσαμόχορτο και αναφέρουν παρενέργειεες από αυτό είναι πολύ μικρό, κυμαίνεται στις διάφορες μελέτες από 0 – 6%. Οι συχνότερες από αυτές αφορούν στο γαστρεντερικό σύστημα, όπως άλλωστε ισχύει για όλα τα αντικαταθλιπτικά που δρουν μέσω της σεροτονίνης. Η δεύτερη σε σειρά συχνότητας παρενέργεια αφορά σε μια φωτοευαισθησία που προκαλεί στο δέρμα. Δεν αναφέρθηκε ως τώρα καμία ιδιαίτερα σοβαρή παρενέργεια.
Με τα επίγεια τμήματα του φυτού μπορούμε να φτιάξουμε έγχυμα, (όπως φτιάχνουμε το τσάι, δεν το βράζουμε, το αφήνουμε σε βρασμένο νερό για πέντε λεπτά) και πίνουμε δυο φλιτζάνια την ημέρα αν έχουμε νευρική ατονία, νευραλγία τριδύμου ή αϋπνίες .Επίσης από τα ίδια τμήματα φτιάχνεται ένα τονωτικό με την προσθήκη ελαιόλαδου για την αποκατάσταση των νεύρων, ιδανικό για το άγχος, την ευερεθιστικότητα ,την εμμηνόπαυση και τους πόνους από ισχιαλγία και νευραλγία.